AB ile ABD Arasında 750 Milyar Dolarlık Enerji Anlaşması

Avrupa Birliği’nin ABD’den enerji ithalatı 2,5 kat artacak

ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa Birliği (AB) ile enerji ticareti ve yatırımları kapsayan geniş ölçekli bir anlaşma imzaladıklarını duyurdu. Anlaşma kapsamında AB, ABD’den 750 milyar dolarlık enerji ürünü ithalatı yapmayı; ayrıca 600 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirmeyi taahhüt etti.

Enerji politikalarında rota ABD’ye dönüyor

AB, Rusya-Ukrayna savaşının ardından yürürlüğe koyduğu “REPowerEU” planı doğrultusunda enerjide Rusya’ya olan bağımlılığı azaltma politikasını sürdürüyor. Bu kapsamda ithalat yönünü ABD’ye çeviren AB, yılda ortalama 90–100 milyar dolar seviyesindeki ABD menşeli enerji ithalatını, önümüzdeki 3 yıl boyunca yıllık 250 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.

Doğal gazda ABD LNG’si öne çıkıyor

Yeni anlaşma; petrol, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve nükleer yakıt ürünlerini kapsıyor. 2023 itibarıyla Rusya’dan Avrupa’ya boru hattı gazı ihracatında %80’in üzerinde düşüş yaşanırken, ABD LNG’si AB ithalatında baskın hale gelmeye başladı.

Moody’s Analytics Başekonomisti Mark Zandi, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Avrupa, büyük ölçüde Rus enerjisinden uzaklaşmış durumda. ABD şu anda AB’nin doğal gaz ithalatının yaklaşık %20’sini, LNG ithalatının ise yarısını karşılıyor” ifadelerini kullandı.

750 milyar dolarlık hedefe ulaşmak zor olabilir

Zandi, açıklamasında 2024’te AB’nin ABD’den sadece 75 milyar dolarlık enerji ithal ettiğini, bunun da sadece 15 milyar dolarının LNG olduğunu vurgulayarak, 750 milyar dolarlık hedefin gerçekleşmesi için ciddi artış gerektiğini belirtti. Ayrıca, bu ölçekteki alım ve yatırımların AB kurumları tarafından değil, ulusal hükümetler ve özel sektör tarafından yönlendirileceğinin altını çizdi.

Yatırımların gerçekleşmesi özel sektöre bağlı

Methinks Enerji Güvenliği Uzmanı John Roberts da anlaşmanın ABD-AB enerji ilişkilerinde önemli bir dönüm noktası olduğunu söyledi. Roberts, “ABD LNG’si, Norveç dahil edilmediği sürece AB’nin LNG ithalatında lider konuma gelecek” dedi.

Roberts, 2024’te Norveç’in AB’ye ABD’nin iki katı gaz ihraç ettiğini, Cezayir’in ise önemli bir kaynak olmaya devam ettiğini belirtti. Ayrıca, AB’nin ABD’ye 600 milyar dolarlık yatırım taahhüdünün gerçekleşmesi için Trump yönetiminin fosil yakıt odaklı politikalarının ve ABD’li şirketlere sağlanacak teşviklerin belirleyici olacağını ifade etti.

“Taahhütler yasal bağlayıcılığa sahip değil”

Roberts, özel sektörün yatırım kararlarında AB Komisyonu ya da üye devletlerin doğrudan bir etkisi olmadığını vurguladı. Yatırım akışının büyük ölçüde ekonomik teşvikler ve düzenleyici çerçevelere bağlı olduğunu dile getirerek, “Bu düzeydeki yatırım taahhüdünün onay süreci tamamlanmadan hayata geçeceğine ihtiyatla yaklaşıyoruz” dedi.